Zgodnie z raportem opublikowanym przez NBP, liczba i wartość transakcji oszukańczych wzrosła w porównaniu z kwartałem poprzedzającym o 9%. Raportowane oszustwa dotyczą użycia kart płatniczych i poleceń przelewu. Wartości tego typu operacji stanowiła znikomą część wszystkich transakcji, a dokładnie 0,002% w ujęciu liczbowym oraz 0,0005% w ujęciu wartościowym operacji zrealizowanych ogółem.
NBP opublikował raport za ostatni kwartał ubiegłego roku dotyczący transakcji oszukańczych w Polsce. Otrzymujemy wgląd na sytuację zaraportowaną zarówno przez agentów rozliczeniowych jak i banki. NBP dzieli źródła danych na dwie grupy pokazując wartości z nadużyciem wspomnianych instrumentów płatniczych za granicą Polski oraz w kraju. Co dokładnie wynika z opublikowanego raportu? Średnia wartość wykrytych transakcji oszukańczych wyniosła dokładnie 1 061,3 zł. Jest to wzrost o 95,9 zł. Poza tym najczęstszym kanałem nadużyć dla kart płatniczych pozostaje obciążenie karty bez jej fizycznego użycia, tj. w wyniku transakcji dokonanych w Internecie lub tzw. zdalnych. W raporcie zamieszczono uwagę, że najczęściej takie sytuacje miały miejsce poza Polską. W przypadku polecenia przelewu jest to użycie przeglądarki lub dedykowanej aplikacji.
Biorąc pod uwagę wyłącznie dane dotyczącą transakcji oszukańczych dokonanych kartami płatniczymi i zaraportowanych przez agentów rozliczeniowych, było to blisko 8 tys. takich transakcji na kwotę wynoszącą ok. 6,2 mln zł. Pozytywną informacją jest fakt, że w zestawieniu z poprzedzającym kwartałem mamy spadek nadużyć jakie miały miejsc z użyciem kart płatniczych dostrzeżonych przez agentów rozliczeniowych. W ujęciu liczbowym jest to spadek o 10,2%. Z kolei w ujęciu wartościowym mamy spadek o 19,7%. Warto wspomnieć w tym miejscu, że udział transakcji oszukańczych z wykorzystaniem kart płatniczych w całości transakcji zaakceptowanych przez agentów rozliczeniowych to marginalna część ich obrotu. Agenci rozliczeniowi ponieśli łącznie stratę w wysokości 345 tys. zł. Kwota ta stanowi 5,6% wartości wszystkich zgłoszonych nadużyć przez te podmioty.
Mając na uwadze nadal karty płatnicze, dla porównani banki zaraportowały 70 tys. transakcji oszukańczych. W tym miejscu można zauważyć istotną różnicę w zestawieniu z danymi agentów rozliczeniowych. Wartość tej grupy transakcji wśród banków stanowiła 24,2 mln zł. Straty banków stanowią 10,1% zgłoszonych przypadków. To z kolei w ujęciu wartościowym przekłada się na 2,4 mln zł straty poniesionej przez wszystkie banki w IVQ 2023. W porównaniu z IIIQ 2023 pojawił się wyraźny wzrost liczby takich transakcji w bankach o 10,9% oraz wzrost o 12,7% w ujęciu wartościowym. Podobnie jak w przypadku agentów rozliczeniowych, w ogólnej skali są to marginalne wartości.
W przypadku poleceń przelewu zaraportowano dokładnie 8 747 transakcji oszukańczych, których wartość łączna to niemal 59,4 mln zł. Mamy tutaj spadek o 4% liczby takich poleceń przelewu w zestawieniu z poprzedzającym kwartałem, jednak ich wartość wzrosła o 23%. Na uwagę zasługuje również informacja, że w ostatnim kwartale 2023 roku padł rekord historyczny wartości łącznej transakcji oszukańczych z użyciem poleceń przelewu. Nigdy wcześniej wartość tych transakcji nie była tak wysoka. Pokazuje to skalę problemu, na który składa się wiele nadużyć, a ofiarami stają się osoby nieświadome podejmowanych działań i zmanipulowane przez oszustów. Strata banków w nadużyciach tego typu transakcji wyniosła 3,4% z łącznej wartości zgłoszonych transakcji z wykorzystaniem poleceń przelewu. Stanowi to kwotę nieco powyżej 2 mln zł straty dla banków. Podobnie jak w przypadku transakcji z użyciem kart płatniczych, udział oszukańczych poleceń przelewu to niewielki procent w ujęciu całościowym. Pomimo tego, powinniśmy mieć na uwadze fakt, że są to nadal znaczne kwoty oraz wielu poszkodowanych, którzy ostatecznie mogli nie odzyskać skradzionych środków.
Źródło: NBP, Zdjęcie: Unsplash
